Ideja Balkanske monumentalne staze (BMT) je da istraži i istakne skrivene ili zaboravljene spomenike na Zapadnom Balkanu, sa naglaskom na nasleđe Drugog svetskog rata.
Razlog formiranja ove kulturne turističke rute jeste što su nasleđe, istorija i kultura nedovoljno izloženi ljudima izvan ovog regiona i zato što su brojne nedavne publikacije i umetnički događaji dokazali da postoji veliko međunarodno (kao i domaće) interesovanje u temi modernističke monumentalne umetnosti i arhitekture širom regiona WB6. Ovo monumentalno nasleđe je poseban i jedinstven evropski resurs u načinu predstavljanja univerzalne ideje o antifašističkoj istoriji Drugog svetskog rata, koja je često malo poznata u svetu. Ono što je najvažnije, iako su ovi ambiciozni arhitektonski / umetnički sofisticirani spomenici često marginalizovani kao turistički resursi u regiji u kojoj obitavaju, interesovanje za njih širom sveta eksponencijalno raste tokom poslednje decenije.
Celokupna predložena ruta sastoji se od 40 monumentalnih spomenika na području zemalja Zapadnog Balkana: 7 u Albaniji, 11 u Bosni i Hercegovini, 4 na Kosovu*, 5 u Crnoj Gori, 5 u Republici Severnoj Makedoniji i 8 u Srbiji. Dvadeset i pet spomenika nalazi se na primarnoj ruti, 8 u severozapadnoj Bosni i Hercegovini i 7 u Albaniji. Nalazišta spomenika izabrana su na osnovu nekoliko ključnih faktora koji pre svega uključuju sledeće integralne koncepte:
- Istorijski i kulturni značaj
- Vizuelna impresivnost i arhitektonska / umetnička privlačnost
- Trenutno stanje i neophodne popravke spomenika
- Lokacije izuzetnog prirodnog sjaja i izvanredne scenske lepote
- Lokacije koje nisu samo ideološke. Pored primarnih spomeničkih mesta koja će činiti jezgro Balkanske monumentalne staze, za turističku upotrebu odabraće se dodatne turističke atrakcije / lokaliteti koristeći slične kriterijume za odabir.
Put koji se proteže hiljadama kilometara širom svake zemlje Zapadnog Balkana povezivaće svako od ovih spomeničkih mesta (i komplementarne turističke atrakcije).
Dok se međunarodno interesovanje za ove fascinantne spomenike povećava, za sada je malo infrastrukture ili domaćih uputstava koja bi olakšala uživanje, istraživanje ili tumačenje ovog resursa za turiste koji posećuju region. Pored toga, trenutna saradnja i koordinacija između regija, opština i pružalaca turističkih usluga u vezi sa spomenicima je minimalna. Kao rezultat toga, Triple P turistički projekat RCC-a ima za cilj stvaranje turističke infrastrukture (turistička ruta, natpisi, marketinški alati) i mreže partnerstava koja će poslužiti kao vodič turistima da se efikasno bave ovim spomenicima. Dalje, kako se mnogi od ovih spomenika nalaze u oblastima udaljenim od uobičajenih turističkih staza, stvaranje Balkanske monumentalne staze doneće ekonomsku stimulaciju područjima koja su trenutno nedovoljno turistički razvijena i zadržati turiste u regiji duži vremenski period. .
Ovaj koncept obuhvata istorijski i kulturni značaj monumentalnih nalazišta, vizuelnu impresivnost, arhitektonsku i umetničku privlačnost. Balkanska monumentalna staza predstavlja lokacije sa velikim monumentalnim kompleksima izuzetne lepote.
*Ovaj naziv ne prejudicira stavove o statusu i u skladu je sa Rezolucijom Saveta bezbednosti UN-a 1244 i Odlukom Međunarodnog suda pravde o kosovskoj deklaraciji o nezavisnosti.
